DETAYLI BİLGİ
Tekirdağ ilinin Şarköy ilçesine bağlı olan Uçmakdere köyü İstanbul’a 170 km uzaklıktadır. Köyün sırtını dayadığı Ganos Dağı (Işıklar Dağı )950 m. yüksekliği ile,Trakya’nın ikinci büyük yükseltisidir.Köy Ganos dağından doğan bir dere yatağı üzerine kurulmuştur. Konumu itibari ile doğal zenginlikleri de bünyesinde barındıran Uçmakdere köyü Marmara denizine kıyısı olan eski bir Rum köyüdür.
Köyün iklimi, Karasal iklimin bölgede Karadeniz iklimi ve Akdeniz iklimleri arasında geçiş özelliği gösterdiği Marmara iklimidir. Genel olarak bölgenin güneyi ve kuzeyi arasında bu iki iklim arasında geçiş kuşağı olurken Tekirdağ bölgesi ise Karasal iklim etkilerine açık olup 4,3 °C ile öteki kıyı yerleşmelerine göre daha düşük bir ortalamaya sahiptir. Yazları sıcak ve kurak,kışları soğuk ve yağışlı geçer. Köyün merkezi denizden 115 metre yükseklikte olup deniz kıyısına inildikçe ılıman bir iklime geçiş gözlemlenmektedir. Ayvasıl mevkinde ise Akdeniz iklimi yaşanmaktadır. Yağışların yoğunluğu köyün sularına direkt etki etmektedir.
Köyün ekonomisi günümüzde bağcılık, hayvancılık, keçi yetiştiriciliği ve keçi sütü ürünleri, pekmez, zeytinyağı, zeytin, şifalı otlar, organik bal üretimi, ıhlamur, adaçayı ve kekik otu gibi ürünlere dayalıdır. Son yıllarda köyde bağ olmayan alanlarda tütün yetiştiriciliği yapıldığı görülmektedir.
1924 yılında mübadelede aynı köyden kalkıp gelenlerin tamamı, beyannamelerinde yaptıkları işi ipek böcekçiliği olarak belirterek topluca köye yerleşmişler. Tütüncülük,bağcılık, ipek böcekçiliği ile uğraşırken Japonya’dan ipek ithal edilince fiyatlar düşmüş. 1989 yılında gelindiğine Trakya’da buğday mahsülünü yiyen böcekle süne mücadelesinde, hava akımıyla ipek böcekleri ölünce, yılda 6.5-7 ton ipek üreten Uçmakdere Köyü’nde ipek böcekçiliği ve ipek üretimi biterken, yine kökleri Rumlara dayanan şarapçılığı ise hala devam ettirmektedir.
Uçmakdere Köyü, konumu itibariyle doğal zenginlikleri bünyesinde barındırmaktadır. Marmara denizine kıyısı olan köy mavi ile yeşili; tarih ve kültürel doku ile birleştiren zenginliğe sahiptir. Son dönemde yörenin bu güzellikleri gezi ve kültür turizminin ilgisini çekmektedir
Köy günümüzde dağ sporlarına ilgi duyanların yeni ilgi alanı olmuştur.Yamaç paraşütü köyün Ganos Dağı eteklerinde bulunan Nişantepe ile Uçmakdere köyü Ayvasıl mevki arasında yaygın bir şekilde yapılmaktadır. Tekirdağ valiliği ile Tekirdağ Doğa Sporları ve Havacılık Kulübü tarafından dört yıldır düzenlenen ” Tekirdağ Uçmakdere Yamaç Paraşütü Festivali” yöreye olan ilgiyi arttırmaktadır.
Adrese dayalı nüfus sistemine göre 220 adet boş ve dolu konutlara numara tahsis edilmiştir.Köy yerleşimi içinde kayıtlı 142 hane ve eklentileri olup; köyle sahil arasında bağ evleri ve yazlıklardan oluşan 78 hane ve eklentisi bulunmaktadır.
Köyün Rumca’daki adı “Avdimio”dur. “Hoş yer” anlamına gelmektedir. Rumlar AVDiMiO adını kullanırken,yörede yaşayan Türk Yörükleri Uçmakdere’ye “AVDiN” demişlerdir. Rumlar zamanında önemli bir şarap üretim merkezi olarak faaliyet göstermiştir.1918’te çekilmiş bir fotoğrafa göre; köyde yaklaşık 500 hane bulunmakta olup; evlerin çoğu 3 katlı ve camekanlıdır.Köyde 3 tane eczane, 2 kilise, 3 ayazma (kutsal çeşme), 2 Maşatlık (Rum mezarlığı) ve 2 ahşap köprü olduğu, her sokakta kandiller yandığını, 3 yol ağızlarında ise “Talika”ların birbirlerini görebilecekleri dev aynaların olduğu, her evin altında tonlarca şarap alabilen mahzenlerin olduğu, ziyarete gelen Rumlar tarafından anlatılmaktadır. Özellikle “Çavuş Üzümleri”nin Amerika’ya buradan gönderildiği resmi kayıtlarda bulunmaktadır.
Uçmakdere’nin bulunduğu bölgede antik dönemlerden Roma ve Bizans’a değin sürdüğü öngörülen bağcılık kültürü, Osmanlı döneminde de sürmüş. 14 . yüzyılda bu bölgeye gelen Osmanlılar burada yaşayan ve bağcılığı çok iyi bilen Rumların yaşam şekillerine müdahale etmemiştir. Ganos dağının fay kırıklarının zenginleştirdiği mineralli kırmızı killi topraklarından yararlanarak, yörede bağcılığı geliştirmişler.
Bu bölgede, 1950’lere değin karayolu ulaşımı büyük ölçüde kısıtlı iken; geçmişte bu yüzden bölgenin bağcılık ürünlerini ekonomiye kazandırmasında tek seçenek, deniz yolunu tercih etmekten geçiyormuş. Bu sebepledir ki, yöre bağlarının ve bağ ürünlerinin tanıtılmasında en büyük rolü denizciler oynamış. Büyük gemiler mevcut tahta iskeleye yanaşamaz iskeleden sandallarla gemilere şıra fıçıları taşınırmış.
Fırtına olduğu zamanlarda şarap dolu amforaların yüklü olduğu bazı gemilerin , Uçmakdere -Marmara Adası arasında batmış olduğunu günümüzde denizin dibinde yüzlercesi bulunan mühürlü Ganos amforalarının bulunduğu batıkların dalgıçlar tarafından tespiti ile anlayabiliyoruz.
1924 yılındaki mübadele ile köydeki Rum ahali Yunanistan’a göç etmiş, yerlerine Selanik’in Gevgeli-Karasinan ve Mayadağ kazalarından gelen Türkler yerleştirilmiştir. Köyde Osmanlı’ya ait hiçbir Kültür mirası olmaması dikkat çekmektedir.
Uçmakdere Köyü’nün hemen girişinde bulunan 4 asırlık çınar ağacı da dikkat çekiyor. Trakya Üniversitesi tarafından incelenerek anıt niteliği verilen çınar ağacı, görenleri hayran bırakıyor.